دلخوری چیست و چه هنگامی رخ می دهد؟
احساس دلخوری هنگامی روی می دهد که اتفاقی شما را ناراحت کرده است. شما در هنگام دلخوری نیاز به گفتن چیزی یا انجام کاری برای تغییر یا متوقف کردن آن دارید.
شما وقتی احساس دلخوری می کنید که چیزی شما را ناراحت می کند یا اتفاقی بر خلاف خواسته های شما افتاده است. به عنوان مثال، هنگامی که یک پشه در طول شب در اطراف سر و گوش شما پرسه می زند، وقتی نمی توانید ظرف قهوه تان را به خاطر این که کسی آن را جابجا کرده است پیدا کنید، دلخوری بوجود می آید. یا زمانی که شما در حال کار بر روی پروژه ای هستید که باید آن را در زمان مقرر تمام کنید و تحویل دهید، اما یک همکار کنار میز شما می آید و با شما در مورد مسائل نامربوط صحبت می کند، احساس دلخوری می کنید.
عوامل بوجود آمدن دلخوری:
منبع دلخوری می تواند چندین چیز مزاحم یا ناراحت کننده باشد: دلخوری به خاطر به هم خوردن سکوت و آرامش تان (مثلا وجود یک پشه)، تمرکز تان (به عنوان مثال وقتی که شما در حال تمرکز بر انجام دادن کار هستید، ولی کسی می خواهد که با شما صحبت کند)، دلخوری به خاطر به هم خوردن آسایش تان (به عنوان مثال، صندلی هواپیما برای شما بسیار ناراحت کننده است) یا جریان فعالیت شما (به عنوان مثال، جابجا کردن ظرف قهوه تان).
بی ثبات بودن نسبی دلخوری:
بر خلاف احساسات دیگر از دسته برآشفتگی، دلخوری کمی بی ثبات و فرار است: میزان و مدت زمان احساس دلخوری بسته به روحیه یا فعالیت های فعلی شما و حتی این که در چه موقعی از روز رخ می دهد، می تواند تغییر کند. به عنوان مثال، یک همکار پر حرف را وقتی کار کمی برای انجام دادن دارید، ممکن است مانند یک مهمان دوست داشتنی بپذیرید. از سوی دیگر، آنچه شما را در واقع برآشفته می کند، نسبتا ثابت است.
عوامل متعدد:
عوامل متعددی وجود دارند که درگیری شما با چیزها و میزان دلخوری تان را رقم می زنند. در مرحله اول، در مورد آن رویدادی معمولا کاملا خوشایند است، فرکانس یا مدت زمان درگیری با آن یک عامل مهم است. هنگامی که در حال انجام کاری هستید و همکاری به مدت پنج دقیقه در کنار میز شما ایستاده و صحبت می کنند ممکن است تحمل کنید، اما اگر او این کار را برای یک ساعت انجام دهد، ممکن است احساس متفاوتی داشته باشید.
عامل دوم، کنترل درک شده توسط شما بر این رویداد است. اغلب، تنها فکر این که قادر باشید بتوانید چیزی که موجب آزارتان شده است را متوقف کنید، باعث می شود که آن را راحت تر تحمل کنید. به عنوان مثال، اگر یک هم اتاقی موسیقی را با صدای بلند پخش می کند، ممکن است با دانستن این که اگر از او بخواهید، او فورا صدای آن را کم می کند، دلخوری کمتری احساس کنید.
سوم این که سرعت این احساس در شما ممکن است بسته به حالت خلقی یا سطح تحمل تان داشته باشد. به این مفهوم که این سرعت، با سطح تحمل که بالا یا پایین می شود، ممکن است زیاد یا کم شود. هر رویدادی که از حد این خط فراتر برود، باعث دلخوری خواهد شد.
مقایسه با احساسات دیگر
دلخوری و سرخوردگی
هر دوی این احساسات بسیار شبیه هم به نظر می رسند و موقعیت های یکسانی از هر دوی این احساسات ایجاد خواهد شد. به عنوان مثال، اگر شما در تلاش برای حل یک جدول کلمات متقاطع هستید و در نیمه راه گیر کرده اید، ممکن است هم احساس دلخوری و هم سرخوردگی کنید؛ دلخور از خودتان یا از سازنده جدول.
تفاوت بین این دو احساس این است که سرخوردگی همیشه در مورد یک هدف است که شما در تلاش برای رسیدن به آن هستید، یک تمرکز که در دلخوری وجود ندارد؛ ولی از سوی دیگر این احساس همیشه نیاز به وجود یک شخص یا شی دارد که در مقابل، سرخوردگی ندارد: شما از کسی یا چیزی دلخور هستید. بنابراین، در یک موقعیت سرخوردگی مانند نمونه جدول، اگر گیر کردن خودتان را به چیزهایی نسبت بدهید، فقط احساس دلخوری می کنید؛ مثل توانایی های خودتان و یا سازندگان جدول. در غیر اینصورت فقط احساس سرخوردگی می کنید. از سوی دیگر، در شرایطی که هدفی وجود ندارد که شما در حال تلاش برای رسیدن به آن باشید، ممکن است دلخور شده، اما سرخورده نشوید. شما ممکن است به خاطر زدن یک برچسب نامربوط از طرف یک دوست از او دلخور شوید، اما به احتمال زیاد سرخورده نشوید.
دلخوری و برآشفتگی
این دو احساس هر دو می توانند با هم در هنگامی اتفاق بیفتند که کسی کاری را که شما نمی خواهید، انجام می دهد. با این حال، در حالی که دلخوری واکنشی نسبت به یک اقدام است که علیه خواسته های فعلی شماست، تنها زمانی ممکن است برآشفته شوید که فکر می کنید انگیزه بدی در پشت آن اقدام وجود دارد. به عنوان مثال، وقتی دانش آموزان در کلاس صحبت می کنند، ممکن است معلم فقط می تواند دلخور شود. اما اگر او معتقد باشد که دانش آموزان به طور هدفمند تلاش می کنند تا او را تضعیف کنند، برآشفتگی پدیدار می شود. اگر مردم چیزی مزاحم آنها شود و آنها را مضطرب کند، حتی اگر آن را به عنوان چیز مثبتی ببینند، ممکن است برآشفته شوند.
به عنوان مثال وقتی که پسری در داخل خانه ویولن تمرین می کند، مادرش حتی اگر از تلاش های او برای یادگیری حمایت کند، ممکن است دلخور شود اما برآشفته نیست. هنگامی او ممکن است برآشفته شود که نواختن پسرش را به عنوان چیز بدی ببیند. مثل هنگامی که به خاطر این که از تکالیف مدرسه اش باز می ماند، او را از نواختن منع کرده باشد. این نشان می دهد که برآشفتگی دارای یک بعد اخلاقی خاص است که در آن یکی احساس وجود ندارد. در برآشفتگی شما احساس می کنید که شخص مقابل نباید این کارها را انجام دهد، زیرا آنها بد هستند. در دلخوری، به سادگی احساس می کنید که شخص مقابل به خاطر این که این کار شما را ناراحت می کند، نباید این کار را انجام دهد.
