بی احترامی چیست و چه هنگامی رخ می دهد؟
احساس بی احترامی هنگامی روی می دهد که به کسی نگاهی تحقیرآمیز دارید. در هنگام داشتن احساس بی احترامی، شما نمیخواهید کاری با افرادی مثل این داشته باشید.
شما احساس بی احترامی به کسی را دارید که در دید شما پایین تر یا کم ارزش تر است، زیرا معتقدید که یک ویژگی شخصیتی منفی دارد. این غیر عادی نیست که مقداری از رفتار کلیشه ای یا تعصب آمیز نسبت به کسی، از بی احترامی ناشی می شود. به عنوان مثال، مردم ممکن است نسبت به کارمندان بانک (سلام کردن شان)، افراد بیکار (تنبلی شان)، مجرمان (بی رحمی شان) یا افراد تحصیل نکرده (نادانی شان) احساس بی احترامی کنند. اگر چه این ویژگی منفی است که بی احترامی را تحریک می کند، این احساس متوجه فرد است. به هر حال، آن مشخصه خاص، به طور کلی معرف آن فرد می شود.
انواع بی احترامی :
نتیجه این قضاوت این است که شما احساس می کنید این شخص به نحوی در مقایسه با شما یا افراد دیگر در مرتبه پایین تری قرار دارد. زمانی که کسی احساس بی احترامی نسبت به افرادی که در موقعیت اجتماعی پایین تر از او قرار دارند می کند، این « بی احترامی رو به پایین» نامیده می شود. به عنوان مثال، بی احترامی رو به پایین نسبت به مردمی با تحصیلات پایین تر، نسبت به افرادی که در رده های پایین تر اجتماعی هستند یا افرادی که کمتر طعم و مزه فرهنگ توسعه یافته را چشیده اند بیشتر دیده می شود. با این حال، حالت عکس آن نیز رخ می دهد: «بی احترامی رو به بالا». این زمانی است که مردم احساس بی احترامی نسبت به افرادی می کنند که به نظر می رسد از نظر سلسله مراتبی به طور اکید از آنها برتر هستند.
به عنوان مثال، ممکن است مردم نسبت به کارفرمایان خود، نسبت به رهبران دولتی یا نسبت به نخبگان فرهنگی، احساس بی احترامی کنند. در هر یک از این موارد، هرچند که شخص متخاصم می داند که این گروهها از لحاظ موقعیت یا قدرت اجتماعی برتر از خودشان هستند، ولی احساس می کنند که از لحاظ جنبه های مهم دیگری مانند درستی یا همبستگی پایین تر هستند.
نقش طبقه بندی اجتماعی:
از آنجایی که بی احترامی ذاتا با یک نردبان که از اجتماع ساخته شده درگیر است، که برخی افراد بالاتر و دیگران پایین تر قرار دارند، شدت این احساس مردم نسبت به افراد دیگر، بستگی به این دارد که چه میزان به این طبقه بندی اعتقاد دارند. افرادی که واقعا بر این باورند که همه با هم برابرند، به احتمال زیاد نسبت به دیگران رفتار خصمانه نخواهند داشت. با این حال، اکثر ساختارهای اجتماعی دارای یک دسته بندی سلسله مراتبی از همان نوع هستند، زیرا عملکرد آنها این گونه است که به افرادی که رفتار قابل ستایشی از خود نشان می دهند پاداش داده و افرادی را که رفتار بدی دارند مجازات می کنند. به عنوان مثال، تمایل دارند افرادی را که بی احترامی میکنند از هدف جدا کنند، از طریق دوری کردن از آنها، نادیده گرفتن آنها یا ممنوع کردن آنها از همکاری با گروه های اجتماعی.
مقایسه با احساسات دیگر
بی احترامی و انزجار
هر دوی این احساسات موجب می شوند که فرد، عامل بوجود آورنده آن احساس را از بین ببرد. ساده ترین تمایز بین آنها این است که انزجار اغلب در مورد چیزهای فیزیکی (مثلا غذای فاسد) بوده در حالی که رفتار غیر محترمانه در مورد ویژگی های انسانی (مثلا بی کفایتی) است. با این حال، این می تواند تغییر کند، مثل زمانی که ما انزجار اخلاقی را در مقایسه (لطفا برای گرفتن اطلاعات بیشتر مقاله انزجار را مطالعه کنید) وارد می کنیم که همچنین می تواند در مورد موضوعات بیشتر انتزاعی بیشتر باشد.
تشخیص انزجار اخلاقی و رفتار غیر محترمانه ممکن است خیلی دشوار باشد. نظر برخی از محققان این است که بی احترامی در مورد تمایزات اجتماعی است؛ رفتاری که ما از لحاظ فرهنگی می آموزیم تا ستایش یا محکوم کنیم (مثلا ابراز ارادت)، در حالی که انزجار اخلاقی در مورد ارزش های بنیادین تر و عمیق تر است که در ترکیب بیولوژیکی ما (مانند پاک دامنی) ایجاد می شود.
بی احترامی و نفرت
این دو احساس هر دو برای ارزشیابی منفی یک فرد هستند. به عنوان مثال، گروهی از سربازان ممکن است نسبت به یک سرباز پست که به آنها را خیانت کرده و به سوی طرف مقابل فرار کرده است، هم احساس بی احترامی و هم احساس تنفر داشته باشند. تفاوت مهم این دو احساس این است که نفرت، ارزیابی کسی است که بد یا خطرناک است، در حالی که بی احترامی کسی را که دون مایه است را قضاوت می کند. در مثال سربازان، این احساس منفی به سمت فقدان وفاداری و وطن پرستی سرباز پست خطاب می شود، در حالی که نفرت به این واقعیت اشاره می کند که آن سرباز هم رزم های خود را در معرض خطر قرار داده است.
فرد ممکن است نسبت به یک شخص بسیار تنبل احساسی غیر محترمانه پیدا کند، اما از او متنفر نیست، زیرا او برایش تهدیدی ندارد. به همین ترتیب، فرد ممکن است که از یک رقیب سر سخت، تا هنگامی که برای او تهدیدی محسوب می شود، احساس نفرت داشته باشد؛ اما نسبت به او احساس خصمانه نخواهد داشت، زیرا در نظر او به عنوان یک اشخاص دون مایه دیده نمی شود.
بی احترامی و خشم
هر دوی این احساسات در بیشتر مواقع به نظر می رسد که دست به دست هم می دهند: اگر شما درباره سرقت پول عمومی توسط یک سیاستمدار می شنوید، احتمالا هر دو احساس را تجربه خواهید کرد. مهمترین تفاوت این است که خشم ناشی از اقدامات خاص (به عنوان مثال، آسیب فیزیکی زدن، سرقت) است، در حالی که بی احترامی با دانستن در مورد یک مشخصه (مثلا طمع ورزی، بی رحمی) ایجاد می شود.
به همین ترتیب، شما ممکن است فقط به خاطر این که فردی چه کسی است یا به گروه خاصی تعلق دارد، با او رفتار غیر محترمانه داشته باشید، بدون اینکه بداند که کار خاصی نجام داده است. علاوه بر این، زمانی که شما در مورد کاری که کسی انجام داده است احساس خشم می کنید، خود به خود نسبت به او احساس خصومت نمی کنید. اگر به این باور برسید که این عمل به طور تصادفی برای یک بار انجام شده است و بازتاب کلی از شخصیت او نیست، شما ممکن است این احساس را از معادله خارج کنید.
